بلایی که آفتاب بر سرپوست می آورد - وبلاگ عکس

به گزارش وبلاگ عکس، انسان پیش از آنکه به خطرهای اشعه ماوراءبنفش پی ببرد تا سالیان متمادی نورآفتاب را شفا بخش می دانست تماس زیاده از حد با نور خورشید می تواند موجب پیدایش چین و چروک، کک و مک، گشادی عروق خونی، زبری پوست و انواع سرطانهای پوستی شود. خورشید دو دسته پرتو قابل رویت و نامرئی می افشاند. پرتوهای نامرئی که با نام پرتوهای ماوراء بنفش A و ماوراء بنفش B شناخته می شوند، بیشترین مسائل را پدید می آورند.

بلایی که آفتاب بر سرپوست می آورد

انسان پیش از آنکه به خطرهای اشعه ماوراءبنفش پی ببرد تا سالیان متمادی نورآفتاب را شفا بخش می دانست تماس زیاده از حد با نور خورشید می تواند موجب پیدایش چین و چروک، کک و مک، گشادی عروق خونی، زبری پوست و انواع سرطانهای پوستی شود. خورشید دو دسته پرتو قابل رویت و نامرئی می افشاند. پرتوهای نامرئی که با نام پرتوهای ماوراء بنفش A و ماوراء بنفش B شناخته می شوند، بیشترین مسائل را پدید می آورند. این دو پرتو موجب تیرگی پوست (برنزه شدن)،آفتاب سوختگی و آسیب های پوستی می شوند. واقعیت این است که هیچ پرتو ماوراء بنفشی بی خطر نیست. پرتوهای زیانبخش ماوراء بنفش در فصل تابستان و در منطقه ها کوهستانی و استوایی قدرت نفوذ بیشتری دارند؛ به ویژه عواملی مانند باد و بازتاب نور از روی آب، شن های بیابان و برف باعث تشدید اثرات ناخوشایند و زیانبار نور خورشید می شوند. حتی در روزهای ابری هم پرتوهای ماوراء بنفش به سطح زمین می رسند.

لایه ازن چه نقشی دارد؟

لایه ازن، زمین را در برابر پرتوهای زیانبخش ماوراء بنفش نورخورشید محافظت می کند. اگرچه لایه ازن روز به روز در تغییر است و از جایی به جایی منتقل می شود، ولی دانشمندان در ده سال گذشته کاهش ضخامت را در لایه ازن ثبت کرده اند.

کاهش ضخامت این لایه به مفهوم افزایش در میزان پرتوهای خطرناک ماوراء بنفش است که به سطح زمین می رسند. مقادیر آینده لایه ازن بستگی به عوامل طبیعی و ساخته دست بشر، از جمله جمع آوری کلروفلوئور کربن ها و سایر مواد شیمیایی از بین برنده ازن دارد.

آفتاب سوختگی

احتمال بروز آفتاب سوختگی در فاصله ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر بیشتر از سایر اوقات است. زیرا در این ساعات پرتوهای خورشید حداکثر قدرت را دارند. همچنین آفتاب سوختگی در روزهای گرم سال بیشتر اتفاق می افتد؛ زیرا گرما آسیب های ناشی از پرتوهای خورشیدی را تشدید می کند.

حفاظت در برابر خورشید حتی در زمستان هم حائز اهمیت است زیرا برف 80 درصد پرتوهای خورشیدی را منعکس می کند و می تواند موجب آفتاب سوختگی و آسیب پوست بدون پوشش شود. ورزشهای زمستانی در کوهستان هم احتمال آفتاب را افزایش می دهند؛ زیرا در این منطقه ها اتمسفر کمتری برای متوقف کردن پرتوهای خورشیدی وجود دارد. اگر پوست مدت طولانی در معرض نور خورشید قرار بگیرد، به تدریج قرمز می شود که قرمزی تا 24 ساعت افزایش می یابد. آفتاب سوختگی شدید موجب حساس شدن پوست و درد سوزش، تورم و تاول در پوست می شود. سایر علایم مانند تب، لرز، درد شکم، تهوع، اختلال شعور (خواب آلودگی و گیجی) نشان دهنده آفتاب سوختگی شدید بوده و نیازمند توجه خاص و اقدامات پزشکی فوری هستند. اگر دچار آفتاب سوختگی و عوارض آن شدید، متخصص پوست احتمالا برای شما داروهایی تجویز خواهد کرد تا جلوی تورم، درد و بروز عفونت را بگیرد.

برنزه شدن رنگ پوست

رنگ برنزه پوست اغلب (البته به غلط) نشانه سلامتی محسوب می شود. پزشکان به واقعیت این امر بهتر واقف هستند که برنزه شدن پوست ناشی از آسیب رسیدن به پوست در اثر نور خورشید است. رنگ پوست زمانی تیره تر می شود که پرتوهای ماوراء بنفش به پوست نفوذ کرده و پوست برای حفاظت از خود به ناچار رنگدانه یا ملانین بیشتر تولید می کند. پیری پوست و سرطان پوست از آثار زیانبار و درازمدت نورآفتاب برپوست است و سالها پس از تماس با پرتوهای ماوراء بنفش خود را نشان میدهد. متاسفانه از آنجا که این آسیب پوستی را نمی توان بلافاصله با چشم دید، افراد جوان اغلب از خطرات برنزه شدن پوست آگاه نیستند. پزشکان معتقدند که همزمان با رسیدن جمعیت فعلی جوانان و نوجوانان به سنین میانسالی آمار سرطان های پوستی هم افزایش خواهد یافت. همان قدر که برنزه شدن زیر نورخورشید برای پوست زیانبار است، برنزه شدن در سالن های زیبایی هم می تواند مضرباشد. پزشکان همواره کوشیده اند تا مردم را از خطرهای پرتو ماوراء بنفش نورخورشید، حمامهای آفتاب و لامپ های خورشیدی (که برای برنزه کردن رنگ پوست به کار می رود) آگاه کنند...

انواع پرتوهای ماوراء بنفش صدماتی به پوست وارد می کنند؛ پرتوB باعث آفتاب سوختگی می شود و پرتو A که دارای قدرت نفوذ بیشتری است می تواند در پیدایش سرطان بدخیم پوستی به نام ملانوما که بدترین نوع سرطان پوست است نقش داشته باشد. بیشتر لامپهای خورشیدی موجود در سالن های زیبایی که برای برنزه کردن به کار می فرایند هم از خود پرتوهای ماوراء بنفش A ساطع می کنند.

اغلب مردم سلامتی و شادابی را با داشتن رنگ برنزه پوست توام می دانند؛ اما در واقع تنها مقادیر کمی از نورخورشید برای کمک به بدن در ساخت ویتامین D کافی است. تابش بیشتر نور خورشید بر پوست لزوما موجب ساخته شدن ویتامین D بیشتر نخواهد شد. آن میزان نور خورشید که برای ساخته شدن ویتامین D لازم است، به مراتب کمتر از میزانی است که موجب برنزه شدن رنگ پوست می شود.

پیری پوست

پیری زودرس پوست در افرادی که به طور مداوم و طولانی مدت زیر نورآفتاب هستند رخ می دهد. اگرچه در افرادی که پوست تیره تری دارند، شدت آسیب ممکن است کمتر واضح بوده و خودش را خیلی دیرتر نشان دهد. در افرادی که در هوای آزاد کار می کنند یا بدون ضد آفتاب خود را در معرض نور خورشید قرار می دهند، پوست به تدریج حالتی ضخیم و چرم مانند پیدا می کند و ظاهر این افراد بسیار پیرتر از آنچه هستند به نظر میرسد. نورخورشید همچنین می تواند منجر به پیدایش کک و مک های بزرگی به ویژه در صورت و پشت دست ها شود که به لکه های پیری معروف اند. همچنین ضخیم شدن لایه شاخی پوست (کراتوز آفتابی) ناشی از نور خورشید است که ممکن است تبدیل به سرطان پوستی شود... البته این تغییرات سالها پس از تماس با نورخورشید رخ میدهد.

سرطان پوست

بیش از 90 درصد سرطان های پوست در منطقه های از بدن که لباس آنها را نمی پوشاند، به وجود می آیند صورت، گردن، گوشها، ساعد و دستها شایع ترین منطقه ها بروز پوست هستند. سه نوع سرطان شایع پوست عبارتند از: سرطان سلولهای قاعده ای پوست، سرطان سلولهای شاخی و سرطان سلولهای رنگدانه ای (ملانوما)

واکنش های حساسیتی (آلرژیک)

برخی مردم نسبت به نور خورشید حساسیت (آلرژی) دارند. در این افراد واکنش های آلرژیک ممکن است حتی پس از تماس بسیار کوتاه با آفتاب پدید آید. تورم، قرمزی، کهیر و تاول شایعترین علایم حساسیت به نور خورشید هستند. گاهی این واکنش ها در پی حساسیت به مواد بهداشتی، آرایشی، عطریات، مواد گیاهی، داروهای موضعی یا فرآورده های ضد آفتاب پدید می آید. برخی داروها از جمله قرص ضد حاملگی، داروهای ضد فشارخون، داروهای ضد تورم مفاصل و هم داروهای ضد افسردگی می توانند ایجاد واکشن های پوستی متعاقب تماس با آفتاب کنند. در چنین مواردی با پزشک متخصص پوست خود مشورت کنید. برخی داروها از جمله داروهای موضعی و آنتی بیوتیکهایی که معمولا برای درمان آکنه به کار می فرایند، پوست را در برابر خورشید آسیب پذیرتر می کنند؛ لذا آفتاب سوختگی و صدمات ناشی از آن افزایش پیدا می کند. اگر تحت درمان با دارویی هستید، نسبت به عوارض حساسیت به نور آفتاب ناشی از دارو با پزشک یا داروساز مشورت کنید.

آلرژی و حساسیت به ضد آفتابها به ندرت اتفاق می افتد ولی در برخی موارد فرد نسبت به محصول خاصی واکنش نشان میدهد و دچار سوزش یا احساس سوزن سوزن شدن در پوست می شود. این واکنش ممکن است بلافاصله پس از مصرف ضدآفتاب بروز کند یا مدتی پس از تماس با آفتاب یا حتی چندروز پس از مصرف آن ظاهرشود.

این واکنشها لزوما مربوط به ماده موثر ضدآفتاب نیستند و ممکن است نسبت به مواد نگه دارنده یا خوشبوکننده به کار رفته در کرم ها هم بروز کنند. اگر حساسیت پوستی نسبت به یک ضد آفتاب پیدا کردید از محصول دیگری استفاده کنید.

آفتاب گرفتن اعتیادآوراست

اشعه فرابنفش A با طول موج 400-320 نانومتر عمق نفوذ بیشتری در پوست نسبت به اشعه فرابنفش B(ب) (290-320 نانومتر) دارد. اشعه UVA باتاثیر بر المانهای موجود در دو درم شامل کلاژن و الاستین موجبات پیری زودرس پوست را به وجود می آورد. اشعه UVB نفوذ کمتری در پوست دارد اما عامل اصلی آفتاب سوختگی و هم ایجاد سرطانهای پوست است. باید بدانیم که اشعه فرابنفش A عامل اصلی ایجاد واکنشهای دارویی وابسته به نور هم در پوست هست.

با فرارسیدن فصل تابستان برحسب عادت بسکمک از افراد به آفتاب گرفتن مبادرت می ورزند، غافل از آن که این کار چه عواقبی می تواند روی پوست صورت و بدنشان داشته باشد. باید توجه داشت که هیچ کس نمی تواند منکر این واقعیت شود که آفتاب گرفتن لذت بخش است و احساس خوبی را برای فرد به همراه دارد. پوست فرد برنزه می شود و شاید از این تغییر رنگ فرد احساس خوبی هم داشته باشد. البته باید متذکر شد افراد با پوست سفید، موهای روشن و بلوند و چشمهای روشن به شدت در معرض خطر آفتاب سوختگی به جای برنزه شدن قرار دارند و باید از آفتاب گرفتن پرهیز کنند. به هرحال افراد باید بدانند که آفتاب عامل اصلی ایجاد پیری زودرس پوست، لکه های پوستی و نهایتا رخداد سرطانهای پوست است. باید توجه داشت که امروزه ثابت شده، آفتاب گرفتن اعتیادآوراست و لذا با تکرار این عمل فرد مکررا خود را در برابر آثار زیان بار اشعه فرابنفش خورشید قرارداده و به سرعت آثار ناخوشایند آن را مشاهده خواهد کرد.

عده ای از افراد هدف خود را از آفتاب گرفتن، ساخته شدن میزان لازم ویتامین D ذکرمی کنند! اما باید دانست که حدود نیم ساعت پیاده روی در ابتدای صبح بدون ضدآفتاب برای ساخته شدن میزان کافی ویتامین D کافی ست. در ضمنً، امکان دریافت ویتامین D تعلیمی از طریق دارو وجود دارد. حتی در بسکمک از موارد شیرهای پاستوریزه را با ویتامین D غنی می کنند تا نیاز فرد از این نظر برآورده شود... پس لازم نیست پوست خود را به منظور تامین ویتامین D با آفتاب گرفتن نابود کنیم!

برای کاهش عوارض ناشی از آفتاب گرفتن، قدم اول پیشگیری است؛ یعنی یا از این کار پرهیز کنیم یا زمان آفتاب گرفتن خود را به حداقل برسانیم. بهتر است از آفتاب گرفتن در بین ساعات 11 صبح تا 3 بعد از ظهر که تابش نور خورشید شدت زیادی دارد هم پرهیز کنید. اگر هم مُصر به گرفتن حمام آفتاب هستید از لوسیونهای ضد آفتاب استفاده کنید؛ بدین صورت که نیم ساعت قبل از اقدام به آفتاب گرفتن کل بدن خود را با لوسیون ضدآفتاب مناسب آغشته کرده و هر 2 ساعت آن را تکرار کنید. توصیه می کنیم از آغشته کردن پوست خود با روغنهای مختلف و برخی موارد دیگر مثل آبلیمو و...پرهیز کنید؛ چرا که باعث تشدید اثرات زیان بار اشعه فرابنفش می شود و در ضمنً، خطر حساسیتهای پوستی وابسته به نور هم وجود دارد. به نام مثال، به کرات در تابستان با رجوع بیمارانی روبرو می شویم که در پی استفاده از موادی مثل روغن زیتون آغشته به قهوه یا... و سپس آفتاب گرفتن، دچار واکنش های شدیدی مثل قرمزی، خارش، سوزش و حتی تاول شده اند. این واکنش ها می تواند به تغییرات رنگ پوست (تیره شدن) منجرشود که تا مدتها فرد را درگیر درمان خواهد کرد.

اگر می خواهید آفتاب بگیرید، توصیه می کنیم حداقل روی صورت خود را با پارچه ای بپوشانید تا از تابش مستقیم آفتاب در امان باشید. اگر بتوان کابین های شیشه ای تعبیه کرد که افراد درون آن دراز کشیده و نورآفتاب بعد از عبور از شیشه به دست آنها بتابد می توان از اثر زیان بار اشعه UVB به شدت کاست؛ زیرا UVB از شیشه عبور نمی کند.

کلام آخر اینکه به نام متخصص پوست توصیه می کنیم که از آفتاب گرفتن به مدت طولانی پرهیز کنید و مراقب اعتیاد پیداکردن به این عادت غلط باشید و بدانید که حتما با بهترین مراقبتها و استفاده از ضدآفتاب ها باز هم نور خورشید برای پوست شما زیانبار است.

منبع:زندگی ایده آل,شماره 43

منبع: راسخون